کاربردهای هورمون رشد

خلاصه:

• هورمون رشد توسط غده هیپوفیز در مغز تولیدشده و قد، طول استخوان‌‌ها و رشد ماهیچه را تنظیم می‌‌کند.
• برخی افراد از روش‌‌های مصنوعی برای اعمال تغییرات در هورمون رشد استفاده می‌‌کنند، زیرا به‌اشتباه بر این باورند که این امر منجر به افزایش قدرت و حجم ماهیچه‌‌های آن‌ها خواهد شد.
• تغییر ترشح طبیعی هورمون رشد منجر به بروز مشکلی به نام آکرومگالی می‌‌گردد که طی آن استخوان‌‌های صورت، دست‌‌ها و پاها بیش‌ازحد رشد می‌‌کنند.

غده هیپوفیز بخشی از مغز است که هورمون‌‌های اختصاصی متعددی تولید می‌‌کند که ازجمله آن‌ها می‌‌توان به هورمون رشد (HGH) اشاره کرد. هورمون رشد بر قد ما تأثیر داشته و به ایجاد ماهیچه و استخوان‌‌ها کمک می‌‌کند. میزان طبیعی هورمون رشد در طول روز تغییر می‌‌کند و به نظر می‌‌رسد این روند تحت تأثیر فعالیت فیزیکی ما است. برای مثال، در طی تمرین، هورمون رشد افزایش می‌‌یابد.

میزان هورمون رشد در دوران کودکی رو به رشد بوده و در هنگام بلوغ به بیشترین میزان می‌‌رسد. در این مرحله از رشد، هورمون رشد منجر به رشد استخوان‌‌ها و غضروف‌‌ها می‌‌شود. در طول زندگی نیز هورمون رشد چربی، ماهیچه، بافت و استخوان را در بدن ما تنظیم می‌‌کند. این هورمون بر میزان متابولیسم ما تأثیر داشته و میزان انسولین و قند خون را نیز تنظیم می‌‌کند. میزان هورمون رشد بعد از میان‌سالی کاهش می‌‌یابد.

هورمون رشد مصنوعی برای کودکانی به‌کاربرده می‌‌شود که با نقص‌‌های مادرزادی عدم رشد مواجه هستند تا این دسته از افراد بتوانند به قد نهایی خود دست یابند.

بااین‌حال، این محصولات در بازار سیاه به ورزشکاران و بدن‌سازانی که تصویر بدنی مثبت آن‌ها به حجم ماهیچه‌‌هایشان بستگی دارد، فروخته می‌‌شود. این افراد هورمون رشد را به همراه سایر محصولات بدنسازی استفاده می‌‌کنند و به‌اشتباه بر این باور هستند که از این طریق می‌‌توانند قدرت ماهیچه‌‌های خود را افزایش دهند. اما باید توجه داشته باشیم که افزایش قدرت ماهیچه صرفاً به‌واسطه سایر محصولات بدنسازی ازجمله استروئیدها ممکن است.

نحوه عملکرد هورمون رشد

استخوان‌‌های ما به هورمون رشد کافی در طی کودکی و جوانی نیاز دارند تا بدن فرد بتواند رشد کافی داشته باشد. هورمون رشد باعث تولید فاکتور رشد شبه انسولین (IGF-1) توسط کبد می‌‌شود. این ترکیب و سایر ترکیبات مشابه در رشد استخوان نقش دارند.

هورمون رشد برای کودکان

برخی از کودکان با فقدان هورمون رشد مواجه هستند و این امر مانع از دستیابی آن‌ها به قد کامل می‌‌شود. استفاده از هورمون رشد مصنوعی به این افراد کمک می‌‌کند تا بتوانند به قد طبیعی خود دست یابند. برای مثال، افرادی که از سندرم ترنر یا مشکلات کبدی رنج می‌‌برند نیز ممکن است هورمون رشد مصنوعی دریافت کنند تا بتوانند به رشد طبیعی دست یابند. تحقیقات نشان می‌‌دهند که کودکان سالم نمی‌‌توانند با دریافت هورمون رشد مصنوعی قد خود را بیشتر از میزان طبیعی افزایش دهند و افزایش قد صرفاً در صورتی ممکن است که افراد مقادیر بالایی از این هورمون را دریافت کنند. کودکانی که با فقدان هورمون رشد مواجه هستند، می‌‌توانند به پزشک مراجعه کنند تا میزان هورمون رشد آن‌ها ارزیابی‌شده و در صورت نیاز پزشک با توجه به نیاز فرد برای وی هورمون رشد مصنوعی تجویز می‌‌کند.

هورمون رشد برای بزرگ‌سالان و فقدان هورمون رشد

افراد بزرگسالی که با کمبود هورمون رشد مواجه هستند (که به‌واسطه مشکلات غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس رخ می‌‌دهند) ممکن است با علائم زیر مواجه شوند:

• کاهش تراکم استخوان
• کاهش حجم ماهیچه
• خستگی
• افسردگی
• ضعف حافظه
• افزایش چربی دور شکم

آن‌ها می‌‌توانند از هورمون رشد مصنوعی استفاده کنند که این هورمون‌‌ها منجر به بروز تأثیرات زیر می‌‌شوند:

• افزایش تراکم استخوان و جلوگیری از شکستگی‌‌ها
• افزایش حجم ماهیچه
• افزایش میزان انرژی
• افزایش ظرفیت تمرین
• کاهش چربی بدن
• کاهش ریسک بیماری‌‌های قلبی

فواید آمپول سوماتروپین برای بدنسازن

تزریق آن (هورمون رشد) برای ورزشکاران و بدنسازان بالغ می‌تواند علاوه‌بر عوارض و یک‌سری فواید هم داشته باشد که باید نسبت به آن‌ها آگاه بود. در ادامه این فواید را باهم بررسی می‌کنیم:

۱. قدرت عضلانی را بیشتر می‌کند

سوما با تحریک سنتز کلاژن در بافت عضلات و تاندون‌ها ظرفیت بدنی ورزشکاران را بالا برده و باعث می‌شود تا در برنامه بدنسازی عملکرد بهتری از خود نشان دهند و عضلاتشان قدرت بیشتری در حین وزنه‌زدن داشته باشد.

۲. شکستگی استخوان را زودتر درمان می‌کند

هورمون‌های رشد یکی از هورمون‌هایی است که بعد از شکستگیِ استخوان باید پاسخ‌گوی این اتفاق باشد! دیگر مشخص است که اگر هورمون رشد اضافه به بدن تزریق شود، بدون شک منجربه درمان سریع‌تر شکستگیِ استخوان خواهد شد.

نکته: این کار فقط با تجویز پزشک انجام می‌شود.

۳. در ریکاوری و بهبود سریع‌تر تأثیر دارد

هورمون رشد یکی از هورمون‌هایی است که برای ریکاوری و بهبود زخم‌ها و آسیب‌های بدن به کمک شما آمده و در درمان تخریب عضلات پس از تمرین کمکتان خواهد کرد.

۴. سوماتروپین باعث کاهش چربی بدن می‌شود

یکی از دلایلی که بدنسازان تمایل به مصرف این دارو پیدا می‌کنند همین خاصیت فوق‌العاده آن یعنی کاهش سریع‌تر چربی و افزایش بافت عضلانی است. این مزیت خصوصاً برای کسانی‌که قصد عضله‌سازی خالص و کات‌کردن بدنشان را دارند، خیلی وسوسه‌برانگیز بوده و هیچ جایگزینی برای آن وجود ندارد.

باورتان می‌شود که یکی از دلایلی که باعث چاقی می‌شود، ضعیف‌شدن و کم‌شدنِ میزان ترشح هورمون‌های رشد است! زمانی‌که با رژیم و ورزش لاغر می‌شوید تازه هورمون‌هایتان به حالت عادی برگشته و این تنظیم هورمون باعث لاغری می‌شود و دیگر از عهده تجزیه چربی‌های بدنتان برمی‌آیند.

عوارض استفاده از هورمون رشد

در حدود یک‌سوم افرادی که هورمون رشد مصنوعی استفاده می‌‌کنند با عوارض جانبی مواجه می‌‌شوند. ازجمله عوارض جانبی می‌‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نگهداری مایعات (که منجر به تورم بازوها و پاها می‌‌شود)
• درد ماهیچه و مفاصل
• سندرم Carpal tunnel
• افزایش قند خون
• افزایش کلسترول

آکرومگالی و هورمون رشد

آکرومگالی اختلالی است که به‌واسطه مقدار بیش‌ازحد هورمون رشد ایجاد می‌‌شود و عمده‌‌ترین دلیل آن نیز وجود تومور در غده هیپوفیز فرد است. این مشکل منجر به رشد غیرقابل‌بازگشت استخوان‌‌های صورت، دست‌‌ها و پاها می‌‌شود. پوست فرد نیز تحت تأثیر قرارگرفته و ضخیم‌‌تر، مو دار و زبر می‌‌شود. ازجمله سایر عوارض آن نیز می‌‌توان به افزایش فشارخون و بیماری‌‌های قلبی اشاره کرد. اگر تومور در کودکی رخ دهد، افزایش قد ممکن است منجر به غول‌‌پیکری گردد.

استفاده طولانی‌مدت از هورمون رشد مصنوعی می‌‌تواند منجر به آکرومگالی گردد، اما باعث غول‌‌پیکری نمی‌‌شود. این بدین دلیل است که رشد بیش‌ازحد از طریق هورمون‌‌های رشد مصنوعی غیرممکن است. دوز بالای هورمون رشد فقط می‌‌تواند ضخامت استخوان‌‌های فرد را افزایش دهد و باعث افزایش طول نمی‌‌شود.

هرگونه افزایش در اندازه ماهیچه به‌واسطه استفاده از هورمون رشد مصنوعی درنتیجه افزایش بافت‌‌های همبند رخ می‌‌دهد و منجر به افزایش قدرت ماهیچه نمی‌‌گردد. بدین دلیل، استفاده از هورمون رشد مصنوعی نمی‌‌تواند قدرت ماهیچه‌‌ای را افزایش دهد. شایان‌ذکر است که استفاده طولانی‌‌مدت می‌‌تواند منجر به ضعف ماهیچه (و همچنین ضعف قلب) نیز گردد.

بیماری کروتزفلد جیکوب (CJD) و هورمون رشد

درگذشته، هورمون رشد موردنیاز برای درمان افراد در هنگام کالبدشکافی از غده هیپوفیز افراد مرده استخراج می‌‌شد. در برخی از کشورها (به‌استثنای استرالیا)، محققان بدین نتیجه رسیدند که یک بیماری مغزی به نام کروتزفلد جیکوب (CJD) در برخی موارد نادر از این طریق منتقل‌شده و منجر به زوال مغز و مرگ می‌‌شود.

امروزه از هورمون رشد مصنوعی استفاده‌شده و دیگر بیماری CJD افراد را تهدید نمی‌‌کند.

تداخل داروها با آمپول سوماتروپین

مصرف سوما با بعضی داروها تداخل دارد. اگر هرکدام از داروهای زیر را مصرف می‌کنید، برای تزریق هورمون رشد با پزشکتان مشورت کنید:

• داروهای دیابت یا انسولین
• قرص‌های جلوگیری یا هورمونی
• برخی استروئیدها (پردنیسون، دکسامتازون، متیلپردنیزولون و…)
• بعضی داروهای گیاهی و ویتامین‌ها هم ممکن است که با سوما تداخل دارویی داشته باشد.

دوز مصرف سوماتروپین در بدنسازی چقدر است؟

دوز مناسب مصرف سوماتروپین در بدنسازی معمولاً بین ۱ تا ۴ واحد در روز است. بسته به عوامل فردی مانند سطح تجربه، وزن بدن و هدف ورزشکار ممکن است دوز مصرف متفاوت باشد. مصرف بیش از ۴ واحد در روز توصیه نمی‌شود.

دوز مصرف سوماتروپین در بدنسازی بستگی به عوامل مختلفی مانند تجربه، وزن بدن، جنسیت و هدف ورزشکار دارد. برای دستیابی به نتایج مطلوب، دوز مصرفی باید با دقت و با راهنمایی متخصصان تعیین شود.

در دوره استفاده از سوماتروپین، مصرف این هورمون به تنهایی کافی نیست و باید با تمرینات منظم و تغذیه سالم همراه باشد. مشاوره با پزشک و متخصص بدنسازی برای تعیین دوز مصرفی و مدت زمان استفاده ضروری است.

در ادامه، دوزهای مناسب برای اهداف گوناگون آوره شده است. (منبع )

دوز مصرف سوماتروپین در بدنسازی سطح مبتدی

دوز مصرف سوماتروپین برای سطح مبتدی بین ۱ تا ۲ واحد در روز است. این دوز برای مشاهده فواید مطلوب برای فیزیک بدن کافی است و به کاربران مبتدی کمک می‌کند تا پاسخ بدنشان به HGH را ارزیابی کنند.

سوماتروپین جزو هورمون‌هایی است که اغلب توسط بدنسازان حرفه‌ای استفاده می‌شود. به مبتدیان توصیه می‌شود که همیشه با کمترین دوز ممکن شروع کنند تا نحوه پاسخ بدنشان به HGH و نحوه تعامل با آن سایر استروئیدهای موجود در دوره را ارزیابی کنند.

دوز استفاده از سوما برای بدنسازی در سطح نیمه حرفه ای

دوز مصرف در سطح نیمه حرفه ای می‌تواند بین ۲ تا ۴ واحد در روز باشد. این دوز برای تقویت اثرات دوره‌های استروئید و بهبود ریکاوری کافی است.

مقدار دوز مصرف سوماتروپین برای بدنسازی سطح حرفه ای

برای ورزشکاران حرفه‌ای، دوز مصرف سوماتروپین معمولاً ۴ واحد در روز است. این دوز کافی است تا اثرات مثبت HGH در تقویت اثرات استروئیدها، بهبود ریکاوری و کاهش چربی بدن مشاهده شود.

مصرف بیش از ۴ واحد در روز لازم نیست و می‌تواند خطر بروز عوارض جانبی را افزایش دهد. به همین دلیل، توصیه می‌شود که ورزشکاران حرفه‌ای نیز با دوز ۴ واحد در روز ادامه دهند و به دنبال افزایش بی‌مورد نباشند.

دوز مصرف سوماتروپین برای افزایش قد

استفاده از هورمون سوماتروپین برای افزایش قد به خصوص در کودکان و نوجوانان مبتلا به کمبود هورمون رشد یا سایر شرایط مرتبط با رشد قدی، معمولاً تحت نظارت دقیق پزشک انجام می‌شود. دوز مصرف می‌تواند بر اساس نیازهای فردی و وضعیت پزشکی متفاوت باشد.

در ادامه به دوز مناسب مصرف برای افزایش قد و سایر نکات در گروه‌های سنی مختلف می‌پردازیم.

دوز پیشنهادی برای کودکان با هدف افزایش قد:

کودکان با کمبود هورمون رشد: دوز معمول برای کودکان مبتلا به کمبود هورمون رشد حدود 0.024 تا 0.034 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز است. این دوز ممکن است بسته به پاسخ بدن کودک به درمان تنظیم شود.

کودکان با سندرم ترنر: برای کودکانی که مبتلا به سندرم ترنر هستند، دوز معمول حدود 0.045 تا 0.050 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز است.

کودکان با نارسایی مزمن کلیه: دوز پیشنهادی در این شرایط معمولاً حدود 0.045 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز است.

دوز پیشنهادی برای نوجوانان برای افزایش قد:

نوجوانان با تأخیر در رشد: برای نوجوانانی که به دلایل مختلف تأخیر در رشد دارند، دوز پیشنهادی معمولاً بین 0.024 تا 0.034 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز است.

نکات مهم هنگام مصرف سوما برای افزایش قد:

1. تزریق روزانه: سوماتروپین به طور معمول روزانه تزریق می‌شود. زمان تزریق می‌تواند بسته به توصیه پزشک صبح زود یا قبل از خواب باشد.
2. نظارت و تنظیم دوز: پزشک باید به طور منظم سطح هورمون‌ها و وضعیت رشد بیمار را پایش کند و دوز مصرفی را بر اساس نتایج و واکنش‌های بدن تنظیم نماید.
3. تأثیرات طولانی مدت: درمان با سوماتروپین برای افزایش قد معمولاً نیاز به چندین سال دارد تا نتایج قابل توجهی حاصل شود.

موارد احتیاط هنگام استفاده از سوما برای افزایش قد:

• پایش مداوم: استفاده از سوماتروپین باید تحت نظارت دقیق پزشک صورت گیرد. پایش منظم سلامت عمومی و رشد قدی بیمار ضروری است.
• عوارض جانبی: ممکن است برخی عوارض جانبی مانند درد مفاصل، تورم، و احتباس مایعات بروز کند. در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی، باید فوراً با پزشک مشورت شود.

دوز مصرف سوما برای زنان چقدر است؟

دوز مصرف سوماتروپین برای زنان معمولا بین ۱ تا ۲ واحد در روز است. این مقدار برای دستیابی به نتایج مطلوب مانند تقویت بدن، بهبود فرایند ریکاوری و کاهش چربی بدن کافی بوده و معمولاً بدون عوارض جانبی است. افزایش دوز بیشتر از این مقدار لازم نیست.

مقدار مصرف سوماتروپین برای چربی سوزی

مقدار مصرف سوماتروپین برای چربی‌سوزی بستگی به عوامل فردی مانند وزن، قد، جنسیت، سن و سطح فعالیت دارد و باید تحت نظارت پزشک تنظیم شود. یک الگوی عمومی برای مصرف سوما در دوره چربی‌سوزی حدود ۴ تا ۶ واحد در روز به مدت ۸ هفته است.

مصرف سوماتروپین می‌تواند متابولیسم را افزایش داده و به سوزاندن چربی‌های ذخیره شده کمک کند، اما برای نتایج مطلوب باید با تغذیه مناسب و ورزش منظم همراه باشد. قبل از شروع مصرف، مشاوره با مربی برای تعیین دوز مناسب و بررسی عوارض جانبی ضروری است.

بهترین محل تزریق آمپول سوماتروپین کجاست؟

بهترین محل برای تزریق سوماتروپین، ناحیه شکم و به صورت زیر پوستی است. ورزشکاران معمولاً تزریق‌ها را در ناحیه شکم انجام می‌دهند؛ زیرا در این ناحیه چربی بیشتری وجود دارد و تزریق زیر پوستی در اطراف شکم آسان‌تر است. از دیگر نقاط توصیه شده برای تزریق سوما می‌توان به دلتوئید و ران اشاره کرد.

این که هورمون رشد را در کدام قسمت بدن تزریق کنید، تاثیر مستقیمی بر نتایج آن ندارد. به عبارت دیگر، تزریق در شکم باعث از بین رفتن چربی‌های شکم نمی‌شود. هورمون HGH ابتدا وارد خون شده و سپس در کبد متابولیزه شده و به کل بدن منتقل می‌شود.

نکات مهم هنگام تزریق سوما

• تناوب محل تزریق: هر بار محل تزریق را تغییر دهید تا از تحریک مکرر یک نقطه جلوگیری شود.
• نظارت بر واکنش‌ها: به واکنش‌های بدن به تزریق توجه کنید و در صورت مشاهده هرگونه واکنش غیرمعمول با پزشک خود مشورت کنید.
• نگهداری مناسب: سوماتروپین را طبق دستورالعمل سازنده نگهداری کنید، معمولاً در یخچال و دور از نور مستقیم.

بهترین زمان تزریق سوماتروپین در بدنسازی

انتخاب بهترین زمان برای تزریق سوماتروپین (HGH) در بدنسازی می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر نتایج داشته باشد.

بهترین ساعت برای تزریق سوماتروپین

بهترین زمان برای تزریق هورمون پپتایدی سوما، صبح زود و یا شب قبل از خواب است. در ادامه مزایای تزریق در هر کدام از این دو زمان را توضیح خواهیم داد.

1. صبح زود: تزریق سوماتروپین در صبح زود، معمولاً پس از بیدار شدن از خواب، می‌تواند به تقلید از الگوی طبیعی ترشح هورمون رشد در بدن کمک کند. این روش می‌تواند به بهبود متابولیسم و چربی‌سوزی کمک کند.
2. قبل از خواب: تزریق قبل از خواب نیز می‌تواند مؤثر باشد. بدن به طور طبیعی در طول خواب عمیق هورمون رشد ترشح می‌کند، بنابراین تزریق در این زمان می‌تواند تأثیرات HGH را تقویت کند و به بهبود ریکاوری و رشد عضلات کمک کند.

طول دوره مصرف سوما در بدنسازی چقدر است؟

طول دوره مصرف سوماتروپین (HGH) در بدنسازی به عوامل مختلفی بستگی دارد، اما معمولاً بین 16 تا 21 هفته توصیه می‌شود. این مدت زمان به بدن اجازه می‌دهد تا به درستی به هورمون پاسخ دهد و نتایج مطلوبی را فراهم آورد. دوره‌های کوتاه‌تر ممکن است به اندازه کافی موثر نباشند، زیرا HGH یک هورمون دیر اثر است و برای مشاهده نتایج قابل توجه نیاز به زمان دارد.

در طول دوره، نظارت منظم بر واکنش بدن به هورمون و تنظیم دوز مصرفی بسیار مهم است. همچنین، همراهی دوره با یک رژیم غذایی مناسب و برنامه تمرینی منظم می‌تواند به بهبود نتایج کمک کند.

مواد شیمیایی دیگر برای افزایش اندازه ماهیچه

برخی از ورزشکاران و بدن‌سازانی که از هورمون‌‌ رشد مصنوعی برای افزایش حجم ماهیچه‌‌های خود استفاده می‌‌کنند، در کنار آن از داروهای متعددی برای تغییر ساختار بدنی خود استفاده می‌‌کنند. خطر ترکیب مواد شیمیایی مختلف به‌طور دقیق مشخص نیست.

برخی از موادی که افراد استفاده می‌‌کنند، به شرح زیر است:

• استروئیدها: 

  نوع سنتتیک هورمون جنسی مردانه تستوسترون است. این محصولات برای ایجاد بافت‌‌های ماهیچه‌‌ای و بازیابی سریع استفاده می‌‌شوند.

• آمفتامین‌‌ها:

   کمک به کاهش چربی

• مسدودکننده‌‌های بتا:

   برای مقابله با لرزش بدن که یکی از عوارض رایج استفاده از استروئیدها است.

• ادرارآور:

   به‌منظور مقابله با حفظ مایعات

تالیف:

فورس ماسل (اقتباس از مقاله‌ای از سایت betterhealth.vic.gov.au)